Meeting.burger Bierbeek

OZ.6. Milieu - Oprichting Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen vzw - statuten, voordracht vertegenwoordigers AV en bestuurders BO, samenwerkingsovereenkomst stichtende leden - goedkeuring

OPENBARE ZITTING

Beslissing

MOTIVERING

Juridische gronden

De gemeenteraad is bevoegd op basis van artikelen 40 en 41 van het decreet lokaal bestuur.

Het decreet van 9 juni 2023 houdende de Vlaamse Parken en algemene landschapszorg.

Het besluit van de gemeenteraad van 4 mei 2023 waarbij een samenwerkingsovereenkomst Nationaal Park Brabantse Wouden werd afgesloten tussen de gemeente Bierbeek, de kernpartners Agentschap Natuur en Bos, Koninklijke Stichting, Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud en de Provincie Vlaams-Brabant en de elf overige gemeentebesturen binnen het projectgebied.

Het besluit van het college van burgemeester en schepenen van 5 juni 2023 houdende een gunstig advies over masterplan Brabantse Wouden.

Het besluit van de Vlaamse Regering van 14 juli 2023 tot vaststelling van de algemene erkennings- en subsidiëringsvoorwaarden voor Vlaamse Parken.

Het besluit van de Vlaamse Regering van 13 oktober 2023 tot erkenning van het Nationaal Park Vlaanderen ‘Brabantse Wouden’ conform artikel 7 van het decreet van 9 juni 2023 houdende de Vlaamse Parken en de algemene landschapszorg.

Feiten en context

De Vlaamse overheid lanceerde de oproep voor kandidaat Nationale Parken en Landschapsparken op 19 april 2021.

De kandidatuur Nationaal Park Brabantse Wouden werd ingediend onder de vorm van een conceptnota op 15 september 2021.

Minister van Omgeving Zuhal Demir selecteerde Brabantse Wouden als één van de zes kandidaten en kent een projectsubsidie toe voor de uitwerking van de kandidatuur tot een masterplan en samenwerkingsovereenkomst medio 2022.

Het masterplan werd ingediend op 31 mei 2023.

Op 31 augustus 2023 werd een positief advies over de Brabantse Wouden uitgebracht door de onafhankelijke jury.

Op 13 oktober 2023 werd het Nationaal Park Brabantse Wouden door de Vlaamse regering erkend, voor onbepaalde duur, met principiële toezegging van de volledige subsidie door Vlaanderen (ic. maximaal 608.000 €/jaar).

Argumentatie

De regio tussen Halle en Leuven wordt gekenmerkt door een gordel van bossen (Hallerbos, Zoniënwoud, Meerdaalwoud en Heverleebos) en plateaus, aan elkaar geregen door valleien (Zenne, Ijse, Laan, Voer en Dijle).

De gemeente Bierbeek onderschrijft de ambitie om deze regio uit te bouwen tot het Nationaal Park Brabantse Wouden. Daartoe ondersteunde de gemeente Bierbeek in 2021 de kandidatuur van de Brabantse Wouden in het kader van de oproep van de Vlaamse overheid.

De kandidatuur werd geselecteerd, en een gebiedscoalitie werkte deze verder uit tot een masterplan voor definitieve selectie in de tweede stap. Deze coalitie bestaat uit de provincie Vlaams-Brabant, het Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse overheid, de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw, de Koninklijke Schenking en twaalf gemeenten, waaronder de gemeente Bierbeek. Dit zijn de stichtende leden.

De gemeenteraad keurde op 4 mei 2023 de samenwerkingsovereenkomst Nationaal Park Brabantse Wouden goed en formuleerde volgende vragen en aandachtspunten:

● Rekening houden met de bezorgdheden van de landbouwraad en Gemeentelijke Erfgoedraad van Bierbeek,

● De lokale landbouwsector, de Gemeentelijke Erfgoedraad Bierbeek en IOED Portiva volwaardig en structureel betrekken in de verschillende fases van het project.

● De uitwerking van de doelstellingen vermeld onder rubriek 3.5.3 van het ontwerp van Masterplan ‘We geven grondgebonden landbouwers areaalzekerheid’, in overleg met de landbouwsector en vertegenwoordigers van de lokale landbouwers dient ontwikkeld te worden.

● In een eerste planfase dient de planologische ruimte voor de landbouw gegarandeerd door verder overleg met eigenaars en gebruikers én op basis van een opgemaakte LIS (landbouwimpactstudie) dat hand in hand gaat met de groene RUP’s waarbij er zowel rekening gehouden wordt met het individueel belang voor de landbouwer, als met het collectief belang van de voedselproductie en dat hierbij het HAG (herbevestigd agrarisch gebied) wordt gerespecteerd;

● De bijkomende doelstellingen onder rubriek 3.5.3 van het ontwerp van Masterplan ‘We geven grondgebonden landbouwers areaalzekerheid’ met betrekking tot de opmaak van een ruimtelijk afsprakenkader voor de verbindende landschappen en de planologische herbevestigingen dienen uitgevoerd te worden waardoor de agrarische ruimte wordt gegarandeerd voor de verbindende landschappen.

Een intensief proces van in totaal 300 vergaderingen en participatiemomenten leidden tot een masterplan en een operationeel plan.

Dit masterplan en operationeel plan werden gunstig geadviseerd door het college van burgemeester en schepenen op 5 juni 2023, op voorwaarde dat:

● rekening gehouden wordt met de bezorgdheden van de landbouwraad en Gemeentelijke Erfgoedraad van Bierbeek zoals geformuleerd in de raadsbeslissing van 4 mei 2023 betreffende de goedkeuring van de samenwerkingsovereenkomst Nationaal Park Brabantse Wouden,

● rekening gehouden wordt met de aandachtspunten omschreven in het advies van 24 mei 2023 van de gemeentelijke milieuraad van Bierbeek betreffende het masterplan Brabantse Wouden,

● de lokale landbouwsector, de Gemeentelijke Erfgoedraad Bierbeek, IOED Portiva en de gemeentelijke milieuraad Bierbeek volwaardig en structureel betrokken worden in de verschillende fases van het project.

Dit masterplan en operationeel plan vormen geen beslist beleid noch beleidsmatig gewenste ontwikkeling.

Na een positief juryverslag over het masterplan en operationeel plan werden de Brabantse Wouden als Nationaal Park erkend door de Vlaamse Regering op 13 oktober 2023.

Zoals in het parkendecreet en uitvoeringsbesluit voorzien, dient binnen de 6 maand een rechtspersoon zonder winstoogmerk opgericht te worden aan wie het parkbeheer door de bevoegde Minister zal worden toegewezen. Dat wordt de vzw Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen.

Op de gemeenteraad van 4 mei 2023 werd een samenwerkingsovereenkomst goedgekeurd tussen de stichtende leden. Deze voorzag o.a. in de cofinanciering door de provincie en de 12 lokale besturen voor het jaar 2024. Deze overeenkomst vervalt bij oprichting van de vzw. Ze wordt dan ook vervangen door een nieuwe overeenkomst met een looptijd van 2 jaar (2024-2025) waarna een volgende 6-jarige overeenkomst zal worden voorgelegd die is afgestemd op de beleidscyclus. Het eerder genomen budgettair engagement voor 2024 wordt herbevestigd en uitgebreid met eenzelfde engagement voor 2025.

In de periode november 2023 - februari 2024 werd een oprichtingscoalitie bijeengebracht met politieke en ambtelijke vertegenwoordigers van alle stichtende leden. Deze oprichtingscoalitie stelde voorliggende statuten en de nieuwe samenwerkingsovereenkomst (2024-2025) op.

De statuten voorzien dat de Algemene Vergadering (verder AV), die minstens 4 x per jaar vergadert, de volledige inhoudelijke sturing waarneemt. De AV is met andere woorden exclusief bevoegd voor de inhoudelijke besluitvorming over de doelstellingen en de projecten van de vzw. De lokale besturen hebben in deze AV, statutair verankerd, minstens de helft van de stemmen. Op het moment van stichting heeft elk lokaal bestuur 1 stem via één vertegenwoordiger en één plaatsvervanger.

De statuten voorzien dat het Bestuursorgaan (verder BO), dat frequent vergadert, ertoe gehouden is te werken binnen het inhoudelijke en budgettaire kader dat door de Algemene Vergadering wordt uitgezet voor de inhoudelijke doelstellingen en projecten.

Het BO wordt beperkt tot 12 effectieve bestuurders waarvan 6 bestuurders namens de gemeenten. Daartoe stelt elk van de 12 gemeenten een kandidaat bestuurder voor. Volgens art. 5 van de samenwerkingsovereenkomst wordt bepaald dat de 12 gemeenten in onderling overleg de effectieve voordracht van 6 bestuurders namens de gemeenten doen aan de AV. De gemeenten zijn, in onderling overleg en ten allen tijde, ook bevoegd om te voorzien in de voordracht aan de AV van één of meerdere nieuwe bestuurders ter vervanging van zittende bestuurders. Op deze wijze kan door de gemeenten zelf, desgewenst, in een rotatie van gemeentelijke bestuurders worden voorzien binnen het bestuursorgaan. De kandidaat bestuurders vanuit de gemeenten die niet voorgedragen worden als bestuurder ontvangen bovendien alle vergaderstukken (agenda, stukken, verslag) van de vergaderingen van het bestuursorgaan net zoals de aangestelde bestuurders. Zij hebben ook het recht om, op uitnodiging van het bestuursorgaan, als waarnemer de vergaderingen van het bestuursorgaan bij te wonen. Op deze wijze blijft voor elke gemeente ten allen tijde een hoge betrokkenheid bij het bestuursorgaan gegarandeerd en kan een voldoende slank bestuursorgaan worden gecreëerd.

Volgens het parkendecreet dienen de gemeentelijke vertegenwoordigers in de AV en de gemeentelijke bestuurders in het BO gemeenteraadsleden te zijn.

De ambtelijke vertegenwoordiging van de lokale besturen binnen de Brabantse Wouden verloopt via een omvangrijke beheerstructuur met themagroepen en een initiatiefgroep.

Wat de vertegenwoordiging van de landbouwsector binnen de beheerstructuren betreft, erkennen de stichtende leden de bijzondere positie van de landbouw in de BW, als betrokken actor met een zeer grote impact in het landschap / de ruimte en als partner voor de doelstellingen van de vzw NPBWV.

Daarom zijn de stichtende leden het unaniem eens om een vertegenwoordiger van de landbouwsector op te nemen als werkend lid (dus met stemrecht). Net zoals voor elk stichtend lid geldt dat die organisatie de samenwerkingsovereenkomst moet ondertekenen, inclusief de doelstellingen die vastgelegd zijn in bijlage II van die overeenkomst.

Aangezien er vandaag geen rechtspersoon namens de landbouwers uit de BW voorhanden is die de doelstellingen in bijlage II van de samenwerkingsovereenkomst kan onderschrijven wordt voorzien in een overgangsregeling.

Voor een periode van 2 jaar vanaf oprichting van de vzw NPBWV zal daarom een actieve landbouwer uit de BW als toegetreden lid deel uitmaken van de Algemene Vergadering (zonder stemrecht).

Tevens zal een actieve landbouwer uit de BW als waarnemer uitgenodigd worden voor de vergaderingen van het Bestuursorgaan.

Initiatieven worden genomen vanuit de landbouwers (en door de stichtende leden ondersteund) om een rechtspersoon met actieve landbouwers uit het werkingsgebied BW op te richten die na die overgangsperiode kan gelden als vertegenwoordiger van landbouwers die zich positief willen engageren in en voor de BW.

Met voorliggend ontwerpbesluit kan de gemeenteraad van de gemeente Bierbeek:

● Akkoord gaan met de oprichting van en toetreding tot de vzw NPBWV.

● Akkoord gaan met de statuten van de vzw NPBWV.

● Akkoord gaan met een samenwerkingsovereenkomst, met inbegrip van financiering, tussen de stichtende leden voor de kalenderjaren 2024-2025 die de eerdere samenwerkingsovereenkomst vervangt.

● Een vertegenwoordiger en een plaatsvervangend vertegenwoordiger afvaardigen voor de Algemene Vergadering.

● Een kandidaat-bestuurder voordragen voor aanstelling van een Bestuursorgaan door de Algemene Vergadering.

Financiële gevolgen

Een erkenning als Nationaal Park door de Vlaamse overheid impliceert een Vlaamse financiering van 80% van het budget voor het parkteam. Het masterplan begroot de gevraagde subsidie door de Vlaamse overheid op € 608 000. Dit bedrag werd als maximum principieel toegezegd via de Beslissing van de Vlaamse Regering van 13 oktober 2023.

De overige 20% komt van de provincie en gemeenten. De verdeelsleutel over de gemeenten is bepaald o.b.v. oppervlakte-aandeel en totaal inwonersaantal.

Voor de gemeente Bierbeek komt dit neer op € 5.000 per jaar waarbij het voorliggend budgettair engagement zich beperkt tot 2024 en 2025.

Deze jaarlijkse uitgave kadert binnen het actieplan 3.3.2.7 inzake de opmaak van natuurbeheerplannen als onderdeel van het meerjarenplan 2020 – 2025, goedgekeurd door de gemeenteraad op 23 december 2019.

Het nodige krediet is voorzien op jaarbudgetrekening 2023/ 3.2.2.7/ 0340-00/ 6139999/ GEMEENTE/ CBS/ IP-GEEN;

Op voorstel van het college van burgemeester en schepenen

STEMMING :

15 stemmen voor: Johan Vanhulst (CD&V), Cil Cuypers (Vooruit), Jan Van der Velpen (CD&V), Frederik De Buck (Groen), Lisa Hermans (CD&V), Stefaan Van Haegenborgh (CD&V), Mia Ombelet (CD&V), Tie Vanbeselaere (Vooruit), Karen Dourée (N-VA), Els De Martelaer (Groen), Ludo Aerts (CD&V), Marijke Sterckx (N-VA), Monda Wuytack (CD&V), Hilde Delbecque (Vooruit) en Hilde De Rous (CD&V).
5 stemmen tegen: Sandra Noé (Open Bierbeek), Hans-Kristof Carême (Open Bierbeek), Walter Frooninckx (Open Bierbeek), Maarten Van Schoonbeek (Open Bierbeek) en Regine Rutsaert (Open Bierbeek).

BESLUIT

Artikel 1:

De gemeenteraad keurt de oprichting van en toetreding tot de vzw Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen goed.

Artikel 2:

De gemeenteraad keurt de statuten voor de rechtspersoon in oprichting vzw Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen goed.

Artikel 3:

De gemeenteraad keurt de samenwerkingsovereenkomst tussen de stichtende leden goed.

Artikel 4:

De gemeenteraad machtigt de Voorzitter van de Gemeenteraad en de Algemeen Directeur om de oprichtingsakte van vzw NPBWV en de samenwerkingsovereenkomst te ondertekenen, elk met de mogelijkheid tot indeplaatsstelling / delegatie van hun handtekenbevoegdheid.

Artikel 5:

Johan Vanhulst, lid van onze raad, aan te stellen als vertegenwoordiger in de AV en Jan Van der Velpen, lid van onze raad, aan te stellen als plaatsvervanger in de AV.

Artikel 6:

Johan Vanhulst, lid van onze raad, voor te dragen als kandidaat-bestuurder.